“Da smo normalni, danas bi neko dao ostavku jer ako uništiš kulturu jednog naroda – uništio si sve!”, poručuju kulturni radnici u Srpskoj.
Javnost, a posebno kulturne radnike u Srpskoj, šokirala je odluka kojoj su poslanici Narodne skupštine RS izglasali rebalans budžeta, a u kojem su tekući grantovi kulture sa planiranih 1.250.000 KM smanjeni na 150.000, što je osmostruko umanjenje.
Stoga su kulturni radnici pokrenuli inicijativu da Republika Srpska godišnje počne izdvajati najmanje 2% za kulturu i umjetnike te da se smanje porezi na autorske honorare umjetnika.
“Povodom sramotne odluke da se Rebalansom Budžeta Republike Srpske drastično smanje izdvajanja za kulturu, a sa ciljem sprečavanja nastavka sistematskog urušavanja uslova za stvaralaštvo u Republici Srpskoj oličenog u povećanju poreza na autorske honorare i smanjenje ulaganja u kulturu, smatramo da je jedini zaštitni mehanizam od samovolje pojedinaca zakonsko regulisanje obaveze Republike Srpske da godišnje izdvaja najmanje 2 % za kulturu i umjetnost i smanjenje poreza na autorske honorare umjetnika. Ovo smatramo prvorazrednim nacionalnim interesom i očekujemo puno jedinstvo svih političkih faktora u Republici Srpskoj u vezi hitnog usvajanja ovih zakonskih rješenja”, saopštili su pojedini kulturni radnici od kojih je i potekla inicijativa.
“Pozivamo umjetnike, institucije, udruženja i pojedince da podrže ovu inicijativu ili da ćute u svojoj sramoti”, ističu neki od vodećih kulturnih radnika u Srpskoj koji su svojim radom i uspjesima ostvarili uspjeh i na međunarodnom nivou.
Ovu inicijativu je inicijalno podržalo preko 50 umjetnika iz Banjaluke izmđu ostalih Mladen Đukić, Ljubiša Savanović, Nebojša Kuruzović, Arsen Čarkić, Maja Tatić, Jelena Medić, Marija Šestić, Maja Manojlović, Nina Babić i dr.
Podsjetimo, usvajanjem rebalansa budžeta Republike Srpske za 2023. godinu, finansijska sredstva koja su predviđena za kulturu smanjena su za više od 90% odnosno sa 1.2 miliona KM na 150.000 KM.
Mnogi istaknuti kulturni radnici u Srpskoj su reagovali čak i prije usvajanja rebalansa budžeta u Narodnoj skupštini Republike Srpske, gdje je, na nevjericu javnosti, usvojeno drastično smanjivanje sredstava za kulturne manifestacije.
“U godini štednje, neko je odlučio da se sredstva za programe i manifestacije iz oblasti kulture sa 1.200 000 smanje na 150 000 KM”, napisala je na društvenim mrežama Sanela Babić, direktorica Udruženja za promociju i popularizaciju književnosti “Imperativ”. Ovo udruženje već šest godina u Banjaluci organizuje najoriginalniji a, po mnogima (Miljenko Jergović, op. nov), i najbolji festival književnosti u cijeloj regiji.
Kako je istakao, Bjelogrlić se deceniju unazad zalagao za osnivanje filmskog centra Republike Srpske.
“To je krucijalno. Nemam neki intenzivan kontakt sa ljudima iz Centra, ali naravno da sam pozdravio osnivanje. Koliko vidim, sada su aktivni i rade. Nemaju dovoljno novca, što je greota. Mislim da zasad sa novcem koji imaju ne mogu da razviju neku autentičnu filmsku scenu, a siguran sam i znam da ovde postoji veliki potencijal. Nekako ovde stvari idu sporije nego što bi trebalo, ali za početak dobro je da postoji Audio-vizuelni centar Republike Srpske. Nadam se samo da nećemo čekati još deset godina pa da imaju i pare. Šizofreno je da imate škole koje školuju ljude za određeni posao, a da nemate instituciju koja daje taj posao. Onda šta ćete s tim ljudima, oni moraju da idu van Banjaluke da bi radili svoj posao. To nije logično, ali da je samo to da nije logično lako bismo“, zaključio je Bjelogrlić.
(GERILA)
