Zbog velikog pritiska na zdravstveni sistem, neažurnosti lokalnih zdravstvenih i komunalnih vlasti, loše izborne organizacije i nepostojanja adekvatnih evidencija, desetine hiljada ljudi u Bosni i Hercegovini neće moći glasati jer nemaju dokaz o pozitivnom nalazu na koronu ili o izolaciji.
Trenutno, prema podacima Ministarstva civilnih poslova Bosne i Hercegovine, u Bosni i Hercegovini ima malo više od 30.000 aktivnih slučajeva zaraze dok je broj ljudi koji se nalaze u izolaciji daleko veći.
“To ozbiljno ugrožava ionako sa svih strana kontaminiran izborni proces i mnogim ljudima će biti uskraćeno osnovno demokratsko pravo jer se nije na vrijeme razmišljalo o tome kako im obezbijediti da glasaju”, rekla je za “Nezavisne” Tanja Topić, politički analitičar, dodajući da je tragično da se oni koji bi trebalo da vode računa o tome uopšte ne uzbuđuju.
Naime, da bi onaj ko je pozitivan ili se nalazi u izolaciji mogao glasati na dan izbora, potrebno je da opštinskoj izbornoj komisiji dostavi nalaz zdravstvene ustanove koji potvrđuje da je birač pozitivan ili akt o izolaciji i to do nedjelje, 15. novembra, najdalje do devet časova. Međutim, problem je što takve potvrde kasne i više od deset dana. Kako će glasati oni koji su testirani i koji imaju simptome, a nemaju potrebnu dokumentaciju, juče nam niko, barem ne zvanično, nije mogao reći iako smo kontaktirali sa nekoliko opštinskih izbornih komisija.
U Gradskoj izbornoj komisiji grada Banjaluka rekli su nam da birači s područja tog grada koji su pozitivni na virus korona ili posjeduju akt o izolaciji od nadležnog organa, biračko pravo mogu ostvariti posredstvom posebnih mobilnih timova. Takođe, istakli su da zahtjev sa ličnim podacima i kontakt telefon, sa kopijom nalaza ili rješenja nadležnog organa, može da se dostavi posredstvom druge osobe u Centar za birački spisak koji se nalazi u prizemlju Gradske uprave, kao i mailom ili faksom.
Inače, CIK je ovaj problem pokušao riješiti i to na način da se svi oni koji su pozitivni ili koji se nalaze u izolaciji, a nemaju potvrdu za to, prijave za glasanje putem mobilnog kovid tima, a da opštinske i gradske izborne komisije u evidencijama provjere te informacije. Međutim, problem je nastao jer lokalna izborna administracija nema pristup tim podacima, a ni kapacitete da obiđe sve oboljele i one koji su u izolaciji s obzirom na to da se njihov broj u pojedinim lokalnim zajednicama mjeri hiljadama.
Izvor “Nezavisnih” blizak Centralnoj izbornoj komisiji (CIK) BiH rekao nam je da ničije biračko pravo nije ugroženo i da onaj ko čeka nalaz ili se bez potrebnog akta nalazi u izolaciji, može izaći na izbore i glasati, međutim tu se postavlja pitanje njegove odgovornosti.
“Niko neće biti vraćen sa biračkog mjesta. Onaj kome se utvrdi da ima povišenu temperaturu glasaće na posebnom biračkom mjestu koje će se kasnije dezinfikovati. Sve je stvar lične odgovornosti i u tom smjeru je trebalo i da ide kampanja, kao što je bilo u zemljama regiona. Sa pokušajem rješavanja tog problema stvari su se samo iskomplikovale, a za to je najodgovorniji CIK, koji je imao najbolju namjeru, ali je vjerovatno zbog neiskustva zakomplikovao cijelu stvar”, ispričao je ovaj izvor.
I Topićeva smatra da je izborna administracija u BiH imala priliku i vrijeme da nauči iz izbora u Hrvatskoj, Srbiji i Crnoj Gori, ali da nije to htjela i sada imamo prepucavanje na relaciji CIK BiH – političari.
PIC poziva na transparentne izbore
Upravni odbor Savjeta za sprovođenje mira (PIC) i šefovi međunarodnih organizacija u BiH pozvali su sve institucije, političke subjekte i njihove predstavnike, kao i birače, da se ponašaju odgovorno i obezbijede integritet i transparentnost izbornog procesa, koji mora da se sprovede u mirnom okruženju u skladu sa važećim zakonskim aktima i međunarodnim standardima.
PIC poziva i na puno poštovanje zaštitnih mjera predviđenih za sprečavanje širenja kovida-19 tokom cijelog izbornog procesa i poziva opštinske organe vlasti da obezbijede potrebnu ličnu zaštitnu opremu i omoguće poštovanje zaštitnih mjera na biračkim mjestima kako bi se obezbijedilo sigurno okruženje za glasanje tokom pandemije.
(Nezavisne novine)
