Transparency International u BiH (TI BiH) dobio je sudski spor protiv Komisije za koncesije RS, jer odbija objaviti informacije iz postupka u kojem je Elektroprivreda RS (ERS) prenijela koncesiju za izgradnju solarne elektrane vrijedne oko 100 miliona KM na preduzeće “SE Trebinje 1”.
Ova firma, koja prošle godine nije imala ni jednu marku prihoda nije mogla preuzeti koncesiju bez jasnih dokaza o stručnoj i tehničkoj opremljenosti, iskustvu u realizaciji sličnih poslova i obezbjeđenim finansijskim sredstvima za ovaj projekat, a sve te dokaze koje je Komisija morala utvrditi sada odbija dostaviti javnosti.
U odgovoru TI BiH-u prošle godine Komisija je tvrdila da su svi uslovi predviđeni pravilnikom koji reguliše postupak prenosa koncesije bili ispunjeni.
-Razmatrajući navedenu dokumentaciju a posebnu činjenicu o finansijskom stanju sticaoca, Komisija je konstatovala da sticalac ispunjava sve uslove za preuzimanje ugovora o koncesiji, da navedeno društvo raspolaže finansijskim sredstvima potrebnim za realizaciju ugovora, te je dala saglasnost na ustupanje Ugovora sa dosadašnjeg koncesionara MH “Elektroprivreda RS” matično preduzeće a.d, na privredno društvo “SE Trebinje 1”, navodi se u odgovoru Komisije koji je u julu prošle godine dostavljen TI BIH-u.
Ipak, Komisija je dokaze iz ovog postupka odbila dostaviti TI BiH-u, pravdajući sve povjerljivim komercijalnim interesima preduzeća “SE Trebinje 1”. U presudi Okružnog suda u Banjaluci ukazano je da javnost mora imati saznanja o radu javnih organa, jer isti ne mogu biti izolovani od suda javnosti.
-Tuženi (Komisija) je olako prihvatio razloge treće strane SE Trebinje 1 i praktično ih inkorporirao u obrazloženje osporenog akta iako tražene informacije svakako u određenom dijelu ne predstavljaju niti mogu predstavljati povjerljive komercijalne interese koji se trebaju štititi, navodi se u obrazloženju presude.
Preko ovog preduzeća koje je osnovala Elektroprivreda RS, mađarski Lugos Renewables na kraju je došao do koncesije za ovaj projekat bez ikakvog javnog nadmetanja, jer im je ustupljeno 70% vlasništva nad “Se Trebinje 1” pod uslovima koje ERS takođe krije od javnosti, zbog čega TI BiH vodi poseban upravni postupak protiv ovog javnog preduzeća.
Po mišljenju TI BiH, zakonska obaveza provođenja javnog nadmetanja za dodjelu koncesije u ovom slučaju nije se mogla zaobići na ovaj način i preko javnog preduzeća uvesti strani investitor, jer je Komisija za koncesije morala utvrditi zašto Elektroprivreda RS “iz ekonomskih, tehničkih ili drugih razloga” ne može realizovati ovaj projekat, a može njeno tek osnovano preduzeće “SE Trebinje 1”.
Sporno je to što je Vlada RS ovu koncesiju dala bez raspisivanja javnog poziva, na način da je iskoristila zakonsku mogućnost da je dodijeli ERS-u pregovaračkim postupkom, jer se radi o preduzeću koje obavlja djelatnost od opšteg interesa. Po prvobitnom ugovoru, cijela elektrana je trebala biti puštena u rad do oktobra ove godine. Ipak ERS očigledno nije imala namjeru da provodi ovaj projekat, jer je ubrzo osnovala novu kompaniju, prenijela na nju koncesiju, a potom je ustupila mađarskom investitoru.
Podsjećanja radi, Koncesija za izgradnju solarne elektrane u Trebinju dodijeljena je 19. oktobra 2020. godine Elektroprivredi RS bez javnog poziva, jer u Zakonu o koncesijama RS postoji mogućnost da se ugovor dodijeli putem pregovaračkog postupka, ako samoinicijativna ponuda dođe od javnog preduzeća koje obavlja djelatnost od opšteg interesa. Cijeli projekat vrijedan preko 100 miliona KM, prema koncesionom ugovoru, ERS je trebao završiti do oktobra ove godine.
Ipak ovo javno preduzeće očigledno nije imalo namjeru da gradi ovu solarnu elektranu jer je samo desetak dana kasnije ERS na svojoj adresi osnovao preduzeće „SE Trebinje 1“ kojem je prvo ustupljena koncesija, a zatim je 70 posto tog preduzeća ustupljeno mađarskoj kompaniji LREN. Na taj način mađarski investitor je bez javnog nadmetanja uveden u ovaj posao, a od javnosti se skrivaju uslovi pod kojima će se finansirati i realizovati cijeli projekat.
(BUKA)
