BERKOVIĆI, KALINOVIK, NEVESINJE, SREBRENICA, ŠIPOVO – Ako je šta zajedničko opštinama Berkovići, Kalinovik, Nevesinje, Srebrenica i Šipovo, onda je to svakako činjenica da ni u jednoj od ovih pet opština u protekle četiri godine nije zabilježen napredak, kojim bi se lokalne vlasti mogle pohvaliti. Istovremeno, ako ste prije izbora posjetili i jednu od ovih opština, teško da ste mogli sresti stanovnika koji je bio zadovoljan kvalitetom života.
Sve to, međutim, nije bilo dovoljno da se građani ovih nerazvijenih i izrazito nerazvijenih opština odluče da iskoriste svoje građansko pravo za promjenu vlasti na izborima.
Iako su Berkovići i Srebrenica na izborima dobili nove načelnike, riječ je samo o personalnoj promjeni, jer na vlasti su ostale iste političke opcije, a u preostale tri pomenute lokalne zajednice nisu se čak ni takve promjene dogodile.
Reklo bi se ipak iz različitih razloga, od opštine do opštine, ali nijedan od tih razloga svakako nije oduševljenje građana uslovima života, koje su im omogućile lokalne vlasti.
Razlozi za “ne mijenjati ništa”, kreću se od situacije u Srebrenici gdje je kao i u prethodnim izbornim ciklusima umjesto borbe za kvalitetniji život, biračima nametnuta borba da na izborima mora pobijediti “naš” da ne bi pobijedio njihov, do loše ponude opozicije u pojedinim opštinama.
Srebrenica: Ubjedljiva pobjeda Vučića i Dodikovog SNSD-a
U Srebrenici su „probosanske“ stranke, na čelu sa SDA, doživjele izborni debakl. Dodikov SNSD je i u ovoj opštini, kao i u ogromnoj većini lokalnih zajednica u Republici Srpskoj, upisao ubjedljivu pobjedu.
Miloš Vučić, zajednički kandidat „prosrpskih“ stranaka na čelu sa SNSD-om, osvojio je mandat načelnika opštine i to – ubjedljivo. Dobio je čak 5 095 glasova, skoro 70 odsto više od Hamdije Fejzića, za kojeg je glasalo 2 286 birača.
To što je Miloš Vučić rođak predsjednika Srbije Aleksandra Vučića i „dođoš“ u Srebrenici, nije mu bio minus. Naprotiv.
Podaci Centralne izborne komisije BiH svjedoče da je i u borbi za 21 odborničko mjesto u Skupštini opštine Srebrenica rezulatat takoreći preslikan.
SNSD je osvojio 7, a SDA 4 mandata. Po 2 mandata su osvojile druge „prosrpske“ stranke: SDS, Ujedinjena Srpska i NPS Darka Banjca.
Po jedno odborničko mjesto imaće Socijalistička partije Petra Đokića, te DNS Nenada Nešića, kao i dvije „probosanske“ stranke SDP BiH i Narod i pravda.
Kao i prije četiri, osam, 12 godina… i na posljednjim lokalnim izborima u Srebrenici nije bilo istinskih izbora i sve se pretvorilo u etničko postrojavanje i razbrojavanje. Opet su se Srbi i Bošnjaci svrstali u dvije monolitne kolone, pogotovo kad su u pitanju izbori za načelnika.
Bošnjaci su – izgubili.
Kao i na ranijim lokalnim izborima, ni na ovim posljednjim, najmanje su odlučivali građani Srebrenice, oni koji zaista žive u ovom gotovo pustom gradiću. Njih je premalo, da bi mogli odlučivati.
Računa se da u ovom gotovo pustom gradiću i u okolnim selima odistinski živi oko 2 000 ljudi, a na izborima je glasalo skoro 8 000, od ukupno upisanih 14 539 birača.
Presudili su, dakle, kao i ranijih godina „gostujući birači“ – oni koji imaju lične karte s adresom u Srebrenici, a žive daleko od ovog grada.
Ili kako su pisali mediji iz Federacije BiH, presudili su autobusi iz Srbije i nezainteresovanost bošnjačkih birača iz dijaspore za izbore u Srebrenici.
A bilo je i „izbornog inženjeringa“. Bar tako tvrdi Alija Tabaković, predsjednik Kluba Bošnjaka u Vijeću naroda RS.
– MUP RS je otvorio posebno stanično odjeljenje u Skelanima, mjestu koje je na granici sa Srbijom, kako bi Srbijanci lakše vadili lične karte i tu je jasno da sve ovo radi sistem – rekao je Tabaković za Federalnu televiziju nakon izbora.
Sve u svemu, Srebrenica je u mnogome slika i prilika lokalnih izbora u BiH, a naročito u Republici Srpskoj. A te izbore odlikuje predominacija etničkih narativa, u odnosu na lokalne teme, nesređenost i neažuriranost biračkih spiskova, izborni inženjering i uticaj lidera velikih stranaka na volju birača na lokalu.
Nevesinje – mlaka opozicija bez šanse za uspjeh
I pored toga što na kraju drugog mandata nema čime da se pohvali, osim da je broj onih koji svakodnevno iz Nevesinja odlaze na posao u Mostar udvostručen, aktuelni načelnik Milenko Avdalović je dobio i treći mandat na čelu ove nerazvijene opštine.
Sa 3 757 glasova ili 54,99 posto glasova Avdalović, kandidat SNSD-a koga su podržali i tradicionalni koalicioni partneri ove partije, ubjedljivo je pobijedio glavnog konkurenta Strahinju Vujadinovića. Sa 2 851 glasom ili 41,29 posto podrške Vujadinoviću, kandidatu Liste za pravdu i red Nebojše Vukanovića, koga je podržala i Srpska demokratska stranka, mora se priznati da je postigao ipak solidan rezultat. U tome su saglasni svi koji znaju protiv kakve je partijske mašinerije, podržane entitetskom vlašću, ovaj mladi politički debitant ušao u izbornu trku. S druge strane, izuzetno nekvalitetna kampanja stranaka koje su ga podržale, kao i stanje u kome se nalazi nevesinjska opozicija, nikako mu nisu išle u prilog. Za razliku od prethodnih izbora, u Nevesinju su na izbore izašle samo dvije pomenute opozicione stranke. A o kakvom stanju u opozicionim redovima je riječ, najbolje ilustruje činjenica da je nekada vladajući SDS na ove izbore izašao bez izabranog predsjednika opštinskog odbora. U prilog rezultatu opozicije svakako nije išlo ni vidljivo izbjegavanje otvorene kritike lokalne vlasti i ćutanje o mnogim aferama koje potresaju ovu opštinu, a koje se vežu za tu vlast.
Najbolji primjer je afera “sortirka”, koju je usred predizborne kampanje otvorio Nebojša Vukanović. Lider Liste za pravdu i red je javno prozvao načelnika odjeljenja za privredu ove opštine Milutina Samardžića, da je kao jedan od suvlasnika Zemljoradničke zadruge prodao mašinu za sortiranje krompira vrijednu oko 110 000 KM. Riječ je o mašini koja je donacija Vlade RS i opštine Nevesinje.
Samardžić, čija porodica je vlasnik i firme koja se povezuje s brojnim sumnjivim javnim nabavkama ove opštine, jedna je od vodećih ličnosti lokalnog SNSD-a.
Svakako da je i to uticalo na birače – pa je ovaj put na odborničkoj listi osvojio svega 263 glasa što je u poređenju sa 1 060 glasova na prethodnim izborima poražavajuće. Birači su, međutim, kaznili i lokalnu liderku opozicije Zagorku Grahovac, poslanicu Liste za pravdu i red u Narodnoj skupštini RS, koja je osvojila svega 221 glas na listi za odbornike u opštinskoj skupštini. To što je Vukanović došao iz Trebinja da u Nevesinju progovori o aferi, umjesto predstavnika svoje stranke u ovoj opštini, dovoljno govori o nevesinjskim opozicionim prilikama. U svakom slučaju ni Avdalović, kao pobjednik izbora, nema puno razloga za zadovoljstvo, najslabiji rezultat u protekla tri izborna ciklusa svakako nije za pohvalu s obzirom na odnos snaga koje su stale iza njega, odnosno iza njegovog protivkandidata. Mizeran rezultat trećeg učesnika izborne trke za načelnika Nevesinja Aleksandra Šiljegovića, koga je predložila Srpska radikalna stranka, nije vrijedan pomena. Osim što dodatno podgrijava sumnje dijela opozicije da je uloga kandidata ove stranke, kao i na prethodnim izborima bila da zavara dio opozicionih glasača i tako pomogne Avdaloviću.
U svakom slučaju, u Nevesinju ništa novo još od vremena kada se načelnik svojevremeno pohvalio da se u ovoj opštini dobro živi, jer ljudi rade u Mostaru, a spavaju u Nevesinju.
Šipovo – podjela opozicionih glasova
Na ovim lokalnim izborima, u Šipovu je pobjedu za načelničku fotelju odnio SNSD-ov kandidat Milan Kovač. Pošto je ovo Kovačev treći mandata, reklo bi se da nekih iznenađenja u Šipovu nije ni bilo. Ipak zanimljivo je to što je Šipovo na ovim izborima imalo dva opoziciona kandidata.
Nekadašnji član SNSD-a Milan Plavšić, koji je prije tri godine napustio ovu stranku i postao jedan od najvećih kritičara ove stranke u Šipovu, ove godine bio je kandidat za načelnika ispred Narodnog fronta. Sva opozicija u Šipovu podržala je njegovu kandidaturu sem SDS-a, koji je imao svog kandidata Stevana Medića.
Kovač je odnio pobjedu s 2 736 glasova, odnosno s 46,63 posto. Plavšić je dobio tek 367 glasova manje, dok je Medić, prema podacima Centralne izborne komisije BiH, dobio 762 glasa.
Ovogodišnji rezultati lokalnih izbora pokazuju da veliki dio građana Šipova želi promjene, s obzirom na to da je Kovač u prethodna dva lokalna izborna ciklusa pobjeđivao s preko 70 posto glasova.
Ovakav rezultat možda može i da objasni nenadanu kandidaturu SDS-a za načelnika, imajući u vidu da je sva šipovačka opozicija stala iza Plavšića, te su se na taj način glasovi opozicije podijelili.
Pored starog načelnika, Šipovo ostaje i dalje nerazvijena opština. Prema podacima Vlade Republike Srpske iz oktobra ove godine u odluci o stepenu razvijenosti jedinica lokalne samouprave u Republici Srpskoj za 2025. godinu, status ove opštine ostaje nepromijenjen. Iako je Šipovo jedna od najbogatijih opština, što se tiče prirodnih resursa.
Kako smo već pisali za četiri godine mandata Kovača, koji će nastaviti da vlada Šipovom još četiri godine, ova opština se zadužila dva puta, s kreditima od ukupno 10 miliona konvertibilnih maraka.
Načelnik Kovač je i najveći poslodavac u ovoj lokalnoj zajednici. Mediji pišu da posjeduje više preduzeća, a lani je najbolje poslovala firma „Drvo-emdex Šipovo“, čiji je zvanični vlasnik Kovačevo preduzeće „Drvna industrija Šipovo“. Najmanje petoro članova uže porodice Milana Kovača zaposleno je bez konkursa i uz najgrublja kršenja Zakona o lokalnoj upravi u njenim organizacijama i institucijama.
Berkovići – nemar entitetske vlasti odražava se i na izbore
Pobjedu za načelnika opštine Berkovići na ovim lokalnim izborima odnio je kandidat SDS-a Bojan Samardžić. Njegov protivkandidat Milovan Škrba izgubio je s 46 glasova razlike.
Novi načelnik Samardžić je u posljednja dva mandata bio zamjenik načelnika Nenada Abramovića, a prije toga je bio menadžer ove opštine. Upravo Samardžić je formirao Razvojni tim Berkovića, koji je sastavljen isključivo od mladih ljudi, koji sada provodi 9 projekata iz međunarodnih donatorskih organizacija.
Berkovići i dalje ostaju opština u kojoj vladajući SNSD nikada nije odnio pobjedu. To je i razlog zašto su građani Berkovića zaboravljeni od republičke vlasti i zašto ih zaobilaze skoro svi projekti iz programa javnih investicija.
Ekonomski položaj takođe ostaje nepromijenjen, Berkovići i u 2025. godinu ulaze sa statusom izrazito nerazvijene opštine.
Opštinske vlasti razvoj Berkovića vide u razvoju turizma, kojeg su naveli kao novi razvojni pravac opštine u Strategiji razvoja opštine za 2022-2028. godinu. Dugo očekivana izgradnja vjetroelektrane „Hrgud“ koja je trebalo da bude puštena u mrežu 2023. godine i put Berkovići – Nevesinje su bila dva kapitalna projekta za razvoj ove opštine. Međutim, nezainteresovanost Vlade Republike Srpske dovela je do toga da se oba projekta nisu pomakla s mjesta.
Kalinovik – i javno i privatno u istim rukama
U Kalinoviku nije bilo dileme da će načelnik opštine biti neko s prezimenom Sladoje, pošto su sva tri kandidata na izborima nosioci istog prezimena. Ali šalu na stranu, upućeniji kažu da nije bilo ni dileme da će SNSD-ov Radomir Sladoje ostati na čelu te opštine. Razlog tome svakako nije to što se za njegovog prethodnog mandata život stanovnika ove izrazito nerazvijene opštine popravio. Istina popravio se kvalitet života načelnika, pa je i ovaj put pobijedio i to sa 799 glasova ili 58,71 posto podrške opštine u kojoj pravo glasa ima nešto više od 1,8 hiljada punoljetnih građana. Realno, u ovoj opštini nema toliko stalno naseljenih stanovnika. Zato sve što u ovoj opštini funkcioniše u vlasništvu je ili Radomira Sladoje ili nekoga iz njegove porodice, o čemu je Impuls i ranije pisao.
O Kalinoviku, mjestu poznatom jedino po stalnom iseljavanju stanovništva i brojnim aferama u čijem je središtu ime Radomira Sladoje, mediji su napravili brojne priloge. Uprkos svemu, aktuelni načelnik je za novi mandat dobio čak osam glasova više nego na prethodnim izborima.
Pored svojevrsne korumpiranosti malobrojnog biračkog tijela u opštini, u kojoj jedan čovjek vuče gotovo sve konce i u javnom i u privatnom sektoru, razlog njegove nepobjedivosti bi se mogao uočiti i u lošoj opozicionoj ponudi.
Na crtu načelniku na izbore su izašli kandidat SDS-a Đorđe Sladoje i kandidat PDP-a Vlade Sladoje.
Oni koji bi se zaista drznuli da u Kalinoviku glasaju za promjene, morali su se dobro zapitati da li je SDS-ov kandidat, koji je gotovo do raspisivanja izbora bio jedan od najbližih saradnika načelnika, alternativa? Teško da su afere Radomira Sladoje, poznate širokoj javnosti, mogle proći nezapaženo pored zamjenika načelnika opštine, u liku upravo Đorđa Sladoje, istaknutog člana SNSD-a. Osim što je godinama bio dio načelnikovog tima, Đorđe i Radomir su čak i bliski rođaci, što u malom mjestu svakako igra bitnu ulogu.
Ovogodišnji izbori u Kalinoviku ostaće upamćeni i po skandaloznom nastupu kandidata PDP-a. Slika Vlade Sladoje na promotivnom materijalu u unformi iz ko zna kog rata i porukama kojima se poziva na “mobilizaciju”, a Kalinovik naziva “Mladićevo”, po generalu osuđenom za genocid i ratne zločine, svakako nije išla u prilog ni ugledu ovog mjesta, još manje političke partije koju je predstavljao. Zbog toga mu je na kraju i Centralna izborna komisija izrekla kaznu u iznosu od 20 000 maraka. Nakon što je kažnjen, Sladoje je objavio da odustaje od izborne trke, a svoje glasače pozvao da glasaju za kandidata SDS-a. Nije mu očito puno pomogao, pa je Đorđe Sladoje osvojio svega 572 glasa ili 40,88 posto podrške birača. Da li bi i da je pobijedio suštinskih promjena bilo, pitanje je koje je mnoge Kalinovičane, iako nezadovoljne aktuelnom vlašću, na dan izbora zadržalo u kući.
Nepostojanje suštinske i ozbiljne alternative i pored velikog nezadovoljstva aktuelnom vlašću, karakteristčno je ne samo za ove opštine nego i za ostatak države. I koliko god zvučala defetistički tvrdnja da promjena nema, jer su svi isti, ona predstavlja ozbiljnu prijetnju da će slučaj Kalinovika postati sindrom društva. Prebacivanje odgovornosti na narod, bilo bi zaista neprimjereno.
IMPULSPORTAL.NET
